Overslaan en naar de inhoud gaan

Epilepsie tijdens de zwangerschap

Wanneer je epilepsie hebt en een kinderwens, is het belangrijk dit ruim op voorhand te bespreken met jouw huisarts of neuroloog, dus vóór je een voorbehoedsmiddel stopt. Zo kan waar nodig tijdig medicatie worden aangepast. Sommige ASM, zoals valproaat (Depakine, Valproate), verhogen immers het risico op aangeboren afwijkingen. Andere anti-epileptica, zoals lamotrigine (Lamictal) en levetiracetam (Keppra), worden als veel veiliger beschouwd. Om het effect van medicatieaanpassingen op de aanvallen te kunnen evalueren, gebeuren eventuele wijzigingen best ruim voorafgaand aan een zwangerschap. Bovendien is er dan voldoende tijd om alle aspecten verbonden aan zwangerschap en het jonge ouderschap te bespreken. 

De meeste mensen met epilepsie kunnen gewoon kinderen krijgen. Bij de meeste vrouwen met epilepsie verandert de frequentie van de aanvallen niet tijdens de zwangerschap. Sommige vrouwen merken dat aanvallen beter onder controle zijn, anderen dat er net meer aanvallen zijn. Dit laatste kan een gevolg zijn van slaaptekort op het einde van de zwangerschap of de effecten van ochtendmisselijkheid op de inname van medicijnen. 
Als je tijdens de zwangerschap meer aanvallen hebt, kan je met je neuroloog bespreken hoe je de situatie veilig kan aanpakken voor jou en je baby. 
Tonisch clonische aanvallen (aanvallen met bewustzijnsverlies en schokken in de vier ledematen) kunnen gevaarlijk zijn voor moeder en foetus, en zelfs tot een miskraam leiden. De aanvallen zelf kunnen leiden tot gevaarlijke situaties. Deze risico’s kunnen hoger zijn (afhankelijk van het type en de frequentie van de aanvallen die je hebt) dan de risico’s die de inname van anti-epileptica met zich meebrengen. De medicijnen trouw blijven innemen is dus uiterst belangrijk. 

De kans dat ouders die geen epilepsie hebben een kind krijgen dat aan epilepsie lijdt, is 1%. Hoe het zit als een ouder epilepsie heeft, hangt af van het type epilepsie, en ligt tussen de 0% en de 50%.

  • Bespreek je kinderwens met je neuroloog
  • Indien nodig zal de behandelende arts de anti-epileptica aanpassen. Vooral het gebruik van valproaat (Depakine, Valproate) wordt ten zeerste afgeraden. Onderzoek heeft immers aangetoond dat kinderen die tijdens de zwangerschap worden blootgesteld aan valproaat, zelfs in lage doses, een grotere kans hebben op geboortedefecten zoals een open rugje of gespleten verhemelte, een lager IQ en lagere verbale vaardigheden. Ze hebben ook een verhoogd risico op autisme en autismespectrumstoornissen.
  • Inname van foliumzuur wordt aangeraden van zodra er geen voorbehoedsmiddel meer wordt gebruikt, dus van vóór de zwangerschap
  • Voorafgaand aan een zwangerschap wordt vaak een bloedafname uitgevoerd om het bloedniveau (bloedspiegel) van bepaalde anti-epileptica, zoals lamotrigine (Lamictal) en levetiracetam (Keppra), te meten. Dit dient als referentiewaarde omdat het bloedniveau van deze medicijnen tijdens de zwangerschap aanzienlijk kan verminderen
  • Bespreek vragen over de eventuele erfelijkheid van jouw epilepsie met je neuroloog. Deze kan je eventueel doorsturen naar een geneticus
  • Vrouwen met epilepsie krijgen vaker een echografie
  • Ook tijdens de zwangerschap is het belangrijk om foliumzuur in te nemen
  • Bij bepaalde anti-epileptica is het belangrijk om regelmatig de bloedspiegels te controleren om ervoor te zorgen dat de medicatie effectief blijft in het voorkomen van epileptische aanvallen. Soms kan het nodig zijn om de dosis te verhogen om de gewenste therapeutische niveaus te handhaven
  • Het kan zijn dat het aantal aanvallen tijdens de zwangerschap toeneemt (slaaptekort, problemen met medicatie inname,...). Een grote aanval kan gevaarlijk zijn voor de foetus, dus therapietrouw zijn is de boodschap!

Deel je ervaringen met BELpREG

Voor veel geneesmiddelen is er onvoldoende kennis over de veiligheid van het gebruik tijdens de zwangerschap. Dit is ook zo voor de (nieuwere) geneesmiddelen bij epilepsie.

Het ‘citizen science’ project BELpREG (KU Leuven) wil hier samen met jou iets aan doen!

Aan de hand van online vragenlijsten verzamelen de onderzoekers informatie over het gebruik van geneesmiddelen voor, tijdens en na de zwangerschap én de gezondheid van moeder en kind. Vrouwen ontvangen tijdens de zwangerschap om de 4 weken een (korte) online vragenlijst. Daarnaast ontvangen ze twee vragenlijsten in de eerste 8 weken na de bevalling, en een vragenlijst over de gezondheid en ontwikkeling van het kind op 6 en 12 maanden na de bevalling. De gegevens die vrouwen in BELpREG registreren, worden gebruikt om kennis over de veiligheid van geneesmiddelen te verbeteren. Zo kunnen we toekomstige mama’s betere zorg bieden!

Ook zwangere vrouwen die (momenteel) geen geneesmiddelen gebruiken, kunnen deelnemen. Het is namelijk belangrijk om voldoende ‘controlepersonen’ te hebben. Bij voorkeur starten vrouwen zo vroeg mogelijk in de zwangerschap met hun deelname, al kunnen ze op eender welk moment in de zwangerschap instappen. Vanaf januari 2024 is BELpREG ook in het Frans en Engels beschikbaar!

  •  Ben jij zwanger? Neem deel en help toekomstige zwangere vrouwen! Surf aar de website en start je deelname!
  • Ben je arts of zorgverlener? Vraag gratis BELpREG flyers/posters aan via info@belpreg.be en motiveer je patiënten tot deelname aan BELpREG!

Voor meer informatie, neem een kijkje op de BELpREG website en volg BELpREG op social media (Facebook, Instagram).

Samen zorgen we voor een betere zorg voor de moeders van morgen!